Fractievoorzitters Klaas Dijkhoff (VVD) en Gert-Jan Segers (CU) debatteerden maandagavond met elkaar over de vrijheid van onderwijs. Daarbij werden opvallend veel raakvlakken zichtbaar. Beiden willen de onderwijsvrijheid beschermen en weerbaar maken. En beiden zijn wars van staatsonderwijs. Daarmee nemen ze afstand van de PvdA.
Het debat tussen de fractievoorzitters van de twee coalitiepartijen werd georganiseerd door de wetenschappelijk instituten van VVD en CU en vond plaats in de aula van het Haagse Edith Stein College.
Inperking van vrijheid
Vrijheid van onderwijs, zoals geregeld in Artikel 23 van de Grondwet, staat weer volop in de belangstelling vanwege een aantal incidenten op slecht functionerende scholen. Veel partijen willen Artikel 23 wel moderniseren. PvdA gaat een stap verder en stelt een daadwerkelijke wijziging van de grondwet voor. VVD leek zich hierin bij de PvdA te voegen, maar maandag werd duidelijk dat ook de liberalen behoren tot de meerderheid van de partijen die inzetten op modernisering en weerbaar maken van de vrijheid van onderwijs.
Ingrijpen is nodig
Vrijheid is wederkerig, stellen zowel Dijkhoff als Segers maandagavond. En mag dus nooit gebruikt worden om in de school een ‘parallelle samenleving’ te stichten (aldus de VVD-voorman). Segers viel hem bij: de overheid moet kunnen optreden waar de onderwijsvrijheid gebruikt wordt om onderwijs te bieden dat ingaat tegen de waarden van de democratische rechtstaat.
Pluriforme samenleving
Als het erop aankomt, zei Dijkhoff, weegt wat hem betreft Artikel 1 zwaarder dan Artikel 23. “Non-discriminatie moet leidend zijn.” Segers wees erop dat kinderen in het bijzonder onderwijs, ook diegene op de paar procent scholen met een gerichter toegangsbeleid, worden voorbereid op deelname aan een pluriforme samenleving.
Openbaar is geen oplossing
Alles openbaar onderwijs? Dat is wat beide heren betreft zeker geen oplossing. Allereerst hekelen ze staatsonderwijs zoals in Frankrijk. Alle scholen hetzelfde, die kant moeten we niet op. Dijkhoff: “Daarmee wordt bovendien niet voorkomen dat kinderen zich van de maatschappij afkeren.” Ouders kiezen zelf voor een school die het best pas bij hun eigen opvattingen en opvoeding, zei de VVD-fractievoorzitter. “De school gaat over je hele leven”, zegt Segers hierover. Voor segregatie is het schappen van de onderwijsvrijheid ook geen oplossing, vulde Segers hem aan, want de school neemt de kleur van de wijk aan.
Modernisering
Wat dan wel? Modernisering van Artikel 23, daar zijn de coalitiepartners het over eens. Hoe, dat weten ze nog niet. Maar de uitkomst zal een weerbare onderwijsvrijheid zijn, en een vrijheid die uitwassen de kop indrukt en wederkerig is.